Քանի դեռ գործարանը չի աշխատում, որակյալ ավտոճանապարհներ չեն լինի

«Քանի դեռ ներկրման շուկայում ակտիվ գործունեություն է ծավալում ՈՒկրաինայում ՀՀ դեսպան Անդրանիկ Մանուկյանը, Հայաստանը էժան բիտում չի տեսնի». այսպիսին է շինանյութեր ներկրող ռուսական ներկայացուցիչների տեսակետը: Այս մասնավոր խոսակցությունը հիմք տվեց հասկանալու, թե ինչու մինչ օրս, 2008-ից սկսած, չի գործում Սուրենավանում հայ-ռուսական կապիտալով կառուցված, բարձր տեխնոլոգիաներով հագեցած բիտումի գործարանը, որի սեփականատերն է «Ռոսնեֆտ» ընկերությունը:

Մի կողմից, Հայաստանը 20 տարի ՝կարևորում է զբոսաշրջության զարգացումը, համարելով այն տնտեսության զարգացման գերակա ուղղություններից մեկը և նշելով, որ ոլորտի զարգացմանը խոչընդոտում է որակյալ ավտոճանապարհների հարցը, մյուս կողմից, արի ու տես, արդիականացված բիտումի գործարանը, որը կարող է լուծել այդ խնդիրը, գրեթե բիտում չի արտադրում: Մինչդեռ, 2008-ին, երբ այն կառուցվեց, նախատեսված էր, որ տարեկան պետք է արտադրի 40 հազար տոննա ճանապարհային, 3 հազար տոննա շինարարական բիտում, 40 հազար տոննա վառարանային վառելիք և 6 հազար տոննա դիզվառելիք: Ավելին, նախատեսված էր արտահանել արտադրանքը, վառարանային վառելիքից էլ ստանալ բենզին: Այս հեռանկարային ծրագիրն այսօր փոշիացած է, մինչդեռ գործարանի աշխատանքը կնպաստեր ոչ միայն էժան բիտումից ավտոճանապարհներ կառուցելուն, այլև զգալիորեն կակտիվացներ տնտեսությունը, ինչը, բնականաբար, դրականորեն կազդեր սոցիալական գործոնի վրա:

Այսօր, երբ Հայաստանը որակյալ բիտումի պահանջարկ ունի, զարմանալիորեն արտադրողը չկա, բայց կա բիտումի գործարանը: Սա ավելի քան ծիծաղելի իրավիճակ է, քանի որ այս ամենի առկայության դեպքում բիտումը Հայաստան ներկրվում է ՈՒկրաինայից և Իրանից: Ի դեպ, նկատենք, որ հայաստանյան տնտեսական դաշտում փորձագետները խոսում են նաև, որ Սուրենավանի բիտումի գործարանը չի աշխատում, քանի որ Իրանից շատ էժան գնով ներկրվում է, և ներկրողը մեկ անձ է: Թե կոնկրետ ով է, այս մասին փորձագետները լռում են: Այլ կերպ ասած, եթե փորձենք հասկանալ, թե ինչու Հայաստանը բիտում չի արտադրում, պետք է ենթադրել, որ խնդիրը այս պահին բիտում ներկրողների շահերից է բխում:
Գաղտնիք չէ, որ ներկրված բիտումից առաջին հերթին շահում են ներկրողները և այն պետությունը, որտեղից այն ներկրվում է: Մենք անընդհատ խոսում և գրում ենք շաքարավազի ներկրման մենաշնորհից, մոռանալով այլ շուկաները: Գուցե «Ռոսնեֆտ»-ին հարմա՞ր է իր գործարանի կիսամեռ վիճակը, ո՞վ գիտի: Բայց ինչով է Հայաստանին այս մոտեցումը հարմար, անհասկանալի է:

Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• ՃՇՀԱՀ-ն և Ստավրոպոլի «Հյուսիս-Կովկասյան դաշնային» համալսարանը հեռահար եղանակով ստորագրեցին «Մեծ Կովկաս կոնսորցիում ստեղծելու մասին» համաձայնագիրը
• «Հան­ցա­վոր ան­գոր­ծու­թ­յուն են դրսևո­րում ՀՀ իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը»
• «Ղա­րա­բա­ղյան խնդ­րի քա­ղա­քա­կան լու­ծու­մը պետք է գտն­վեր այս պա­տե­րազ­մից ա­ռաջ»
• ՃՇՀԱՀ-ի հետ համագործակցության շրջանակներում բացվեց ինտերակտիվ ուսուցման ռուսաց լեզվի առաջին կենտրոնը
• «Դուռ-լու­սա­մուտդ պինդ փա­կիր, ու­րի­շին գող մի հա­նիր»
• Կռա­պաշ­տու­թ­յու­նը քան­դեց Հա­յաս­տա­նը
• «Նո­յեմ­բե­րի 4-ի դրու­թ­յամբ Շու­շիում մեր դիր­քե­րը բո­լոր ա­ռում­նե­րով նպաս­տա­վոր են ե­ղել»
• «Որ­քան հիաս­թափ­ված եմ նախ­կին իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից, այն­քան էլ հիաս­թափ­ված եմ ներ­կա­յիս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից»
• ՃՇՀԱՀ-ն 6 մլն դրամ է փոխանցել «Զինծառայողների ապահովագրության» հիմնադրամին և «Հայրենիքի պաշտպանի վերականգնողական կենտրոն»-ին
• ՃՇՀԱՀ հոգաբարձունների խորհրդի նիստում մեկ րոպե լռությամբ հարգեցին Ղարաբաղի պատերազմում իրենց կյանքը հանուն հայրենիքի զոհաբերած նահատակների հիշատակը
• «Պատերազմ և խաղաղության» նոր տարբերակը․ «վաճառված է» Արցախը, վտանգված է Հայաստանը
• Պա­տե­րազ­մի պայ­ման­նե­րում փաս­տա­թուղթն ին­չու՞ բո­վան­դա­կա­յին փո­փո­խու­թ­յուն չի կրել
• Արդեն ե­րեկ պետք է մե­կու­սաց­վեին և պար­տա­դիր թես­տա­վոր­վեին
• Գեր­շա­հույթ` պա­տե­րազ­մի հաշ­վին
• «Լար­վա­ծու­թ­յան մե­ծաց­մա­նը զու­գա­հեռ ես-ը ա­վե­լի է ձուլ­վում մենք-ին»
• «Հա­յե­րը ոչ միայն լավ գոր­ծա­րար­ներ են, այլև լավ մար­տիկ­ներ»
• ՃՇՀԱՀ-ը 15 մլն 500 հազար դրամ է փոխանցել «Հայաստան համահայկական հիմնադրամին»
• «Մեր ամ­րոց­նե­րի պա­տե­րի տակ լավ ջարդ են ու­տում և ու­տե­լու են»
• ՊԵԿ-ը միանձ­ն­յա՞ է ո­րո­շել
• Վլադ Ասատրյանը միաձայն վերընտրվեց ՃՇՀԱՀ հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ

Մեկնաբանություններ